انواع بافت
بافت كهنه، فرسوده و نابسامان شهری كه درهسته مركزی یا لایه های میانی شهرها واقعند ونیازمند دخالت وساماندهی هستند به لحاظ ویژگیهای فضایی، كالبدی وارزشی، همسان نبوده و تعاریف زیر آنها را ازهم متمایز می كند:
¨ بافت تاریخی
¨ بافت قدیم
¨ بافت فرسوده
¨ بافت پیرامونی یا بافتهای با اسكان غیر رسمی
1- بافتهای تاریخی
ابنیه و فضایی كه قبل از1300 هجری شمسی شكل گرفته و به ثبت آثارملی رسیده یا قابلیت ثبت شدن را دارا می باشند (مانند مجموعه میدان نقش جهان و پیرامون آن) تماماً واجد ارزش فرهنگی تاریخی هستند.
درمورد اینگونه بافتها، ضوابط و مقررات سازمان میراث فرهنگی وگردشگری ملاك عمل خواهد بود.
2- بافت قدیم
آن بخش از بافتهای شهری را شامل می شود كه قبل از1300 شكل گرفته ولكین به دلیل فرسودگی كالبدی و فقدان استانداردهای ایمنی، استحكام وخدمات و زیرساختهای شهری علیرغم برخورداری از ارزشهای هویتی از منزلت مكانی و سكونتی پایین برخوردارند. مداخله دراینگونه بافتها یا سایر بافتهای شهری متفاوت بوده و اقدامات از نوع بهسازی، روانبخشی و نوسازی خواهد بود كه در قالب طرحهای ویژه به اجرا درخواهند آمد.
(تعاریف مندرج در موارد 6و7 اساسنامه شركت مادر تخصصی عمران و بهسازی شهری- مصوب هیأت وزیران)
3- بافت فرسوده
بافت فرسوده شهری به عرصه هایی از محدوده قانونی شهرها اطلاق می شود كه به دلیل فرسودگی كالبدی، عدم برخورداری مناسب از دسترسی سواره، تاسیسات، خدمات و زیر ساختهای شهری آسیب پذیر بوده و از ارزش مكانی، محیطی واقتصادی نازلی برخوردارند. این بافتها به دلیل فقر ساكنین ومالكین آنها امكان نوسازی خودبخودی را نداشته و نیز سرمایه گذراران انگیزه‌ای جهت سرمایه گذاری در آن را ندارند، معیارهای اساسی شناسایی و تشخیص اینگونه بافتها در ادامه ارائه می گردد.
ویژگی عمومی بافتهای فرسوده
الف) عمر ابنیه:
ساختمانهای موجود دراین گونه بافتها عمدتاً قدیمی می باشد یا فاقد رعایت استانداردهای بودن آنها از ظاهر ساختمان قابل تشخیص است. ابنیه این بافتها عمدتاً تال مقاومت درمقابل زلزله ای با شدت متوسط را ندارد.
ب) دانه بندی و تعداد طبقات:
ابنیه مسكونی واقع دراینگونه بافتها عمدتاُ ریز دانه بوده واكثر آنها یك یا دو طبقه هستنتد.
ج) نوع مصالح:
مصالح بكار رفته در اینگونه بافتها عمدتاً از انواع خشتی، و آجر و چوب و یا آجر وآهن بدون رعایت اتصالات افقی و عمودی و فاقد
د) وضعیت دسترسی ها:
بافتهای فرسوده كه عمدتاً بدون طرح قبلی ایجاد شده اند عمدتاً از ساختاری نامنظم برخوردارند و دسترسی های موجود درآنها عمدتاً پیاده می باشد به گونه ای كه اكثر معابر آن بن بست یا با
عرض كمتر از 6 متر بوده و ضریب نقوذناپذیری در آنها كمتر از 30/. است. مساحت عرصه ابنیه واقع شده دراین بافتها عمدتاً كمتر از 200 متر مربع می باشد.
ه) وضعیت خدمات و زیر ساختهای شهری.
بافتهای فرسوده به لحاظ برخورداری از خدمات،زیر ساختها و فضاهای باز، سبز و عمومی دچار كمبودهای جدی‌اند.
و) شاخهای كیفی.
مسأله جعیت پذیری بافتها، حریم گسلها، مسیر قناتها و رود دره ها و بافتهای روستایی درون شهری و … از دیگر مسائلی هستند كه در تعیین بافتهای فرسوده مؤثر می باشند.
شاخصهای شناسایی بافتهای فرسوده و آسیب پذیر
بافتهای آسیب پذیر بر اساس بلوك آسیب پذیر تعریف شده و بلوك آسیب پذیر بلوكی است كه حداقل یكی از شرایط سه گانه زیر را داشته باشد.
الف) بلوكی كه دارای حداقل 50 درصد بناهای فرسوده نامناسب به لحاظ زیستی و سكونتی یا آسیب پذیر باشد، بناهای فرسوده یا آسیب پذیر حداقل یكی از شرایط دوگانه زیر را باید داشته باشد.
1- بنایی كه فاقد سیستم سازه ای باشد(سازه بتونی، فولادی یا شناژهای تحتانی، قائم و فوقانی) به تشخیص كارشناس رسمی ساختمان
2- بنایی كه دراجرای آن مفاد آیین نامه 2800 رعایت نشده باشد یا قابلیت انطباق یا آیین نامه مذكور را نداشته باشد.
ب) بلوكی كه حداقل 50 درصد املاك آن مساحتی كمتر از دویست متر مربع را داشته باشد.
ج) بلوكی كه حداقل 50 درصد عرض معابر آن (قبل از اصلاحی) بن بست و یا با عرض كمتر از 6 متر باشد یا ضریب نفوذناپذیری آن كمتر از 30/0 باشد.
تبصره: بلوك شهری عبارت از محدوده ای كه محصور به معابر حداقل 8 متر می باشد.
4- بافت پیرامونی یا بافتهای با اسكان غیررسمی
بافتهای هستند كه عمدتاً مهاجرین روستایی وتهیدستان شهری رادر خود جای داده اند و بدون مجوز وخارج از برنامه ریزی رسمی و قانونی توسعه شهری(طرحهای جامع و تفصیلی) در درون یا خارج از محدوده قانونی شهرها به وجود آمده است. عمدتاً فاقد سند مالكیت هستند و از نظر ویژگیهای كالبدی و برخورداری از خدمات و زیرساختهای شهری مشابه بافتهای فرسوده شدیداً دچار كمبود هستند .
منبع : وزارت کشور جمهوری اسلامی ایران
عضو شوید
عضویت سریع
